Soru

Tanrı’nın farklı isimleri nelerdir ve ne anlama gelirler?

Yanıt

Tanrı’nın birçok isminin her biri, O’nun çok yönlü karakterinin farklı bir yönünü tanımlar. Tanrı’nın Kutsal Kitap’taki daha iyi bilinen isimlerinden bazıları şunlardır:

EL, ELOAH: Tanrı “güçlü, kuvvetli, önde olan” (Yaratılış 7:1; Yeşaya 9:6) – etimolojik olarak, El sözcüğünün, “Size kötülük yapacak güçteyim” ayetinde olduğu gibi (Yaratılış 31:29). “güç” anlamına geldiği görülür. El sözcüğü, dürüstlük (Çölde Sayım 23:19), kıskançlık (Yasa’nın Tekrarı 5:9) ve merhamet (Nehemya 9:31) gibi başka özelliklerle de bağlantılıdır ama taşıdığı esas düşünce güçtür.

ELOHIM: Tanrı “Yaratıcı, Güçlü ve Kuvvetli” (Yaratılış 17:7; Yeremya 31:33) – Eloah’nın çoğul halidir ve Üçlü Birlik doktrinine yer verir. Kutsal Kitap’ın Tanrı’nın (Elohim) dünyayı sözüyle var ettiği (Yaratılış 1:1 ) ilk cümlesinden itibaren, Tanrı’nın gücünün en üstün olduğu açıkça görülür.

EL SHADDAI: “Güçlü Tanrı,” “Yakup’un Güçlü Tanrısı” (Yaratılış 49:24; Mezmur 132:2,5) – Tanrı’nın her şeyin üzerindeki nihai gücünden söz eder.

ADONAY: Yahudiler tarafından günahlı insanların ağzına alamayacağı kadar kutsal olduğu düşünülen YHWH yerine kullanılan “Rab” (Yaratılış 15:2; Hakimler 6:15). Eski Antlaşma’da YHWH daha çok Tanrı’nın halkını ele alışında, Adonay ise Yahudi olmayanları ele alışında kullanılmıştır.

YHWH / YAHVE / YEHOVA: “RAB” (Yasa’nın Tekrarı 6:4; Daniel 9:14) – aslına bakarsanız Tanrı için tek özel isimdir. Kutsal Kitap’ta Adonai, “Rab”dan ayırmak için “RAB” (her harfi büyük harf) olarak yazılır. İsim hakkındaki vahiy ilk olarak Musa’ya, “Ben Ben’im” sözleriyle verilmişti (Mısır’dan Çıkış 3:14). Bu isim bir yakınlık, yakındaki varlığı belirtir. Yahweh yanımızdadır, erişilebilir, kurtuluş (Mezmur 107:13), bağışlama (Mezmur 25:11) ve yol gösterim (Mezmur 31:3) için Kendisine yakaranların hepsine yakındır).

YAHVE YİRE: “Rab Sağlayacaktır” (Yaratılış 22:14) – bu isim, Tanrı kendisine İshak yerine bir koç sağladığında İbrahim’in unutulmaz kıldığı isimdir.

YAHVE RAFA: “Şifa Veren RAB” (Mısır’dan Çıkış 15:26) – “Çünkü size (hem bedeninizde, hem de ruhunuzda) şifa veren RAB benim.” Bedende hastalıklardan koruyup iyileştirerek, ruhta suçları bağışlayarak.

YAHVE NİSSİ: “Rab Sancağımızdır” (Mısır’dan Çıkış 17:15), sancak sözcüğü, bir toplanma yeri olarak da anlaşılır. Bu isim, Mısır’dan Çıkış 17’de, çölde Amalekliler’e karşı kazanılan zaferi anar.

YAHWEH-M’KADDESH: “Kutsal kılan RAB” (Levililer 20:8; Hezekiel 37:28) – Tanrı, yasanın değil, sadece Kendisinin insanları kutsal kıldığını açıkça bildirir.

YAHVE ŞALOM: “Rab Esenliğimizdir” (Hakimler 6:24) – Rab’bin Meleği, ona kendisini gördükten sonra düşündüğü gibi ölmeyeceği konusunda güvence verdikten sonra Gidyon’un inşa ettiği sunağa verdiği isimdi.

YAHVE ELOHİM: “RAB Tanrı” (Yaratılış 2:4; Mezmur 59:5) – Tanrı’nın eşsiz ismi YHWH ve jenerik “Rab” isminin bir bileşimi, O’nun Rablerin Rabbi olduğunu belirtir.

YAHVE SİDKENU: “Rab Doğruluğumuzdur” (Yeremya 33:16) – YHWH-M’Kaddesh isminde olduğu gibi, insana doğruluk veren sadece Tanrı’dır, bunu nihai olarak, “Mesih sayesinde Tanrı’nın doğruluğu olalım” diye (2. Korintliler 5:21) bizim için günah haline gelen Oğlu, İsa Mesih’in kişiliğinde yapar.

YAHVE ROHİ: “Rab Çobanımızdır” (Mezmur 23:1) — Davut, koyunlarına çobanlık ilişkisi üzerinde düşünürken, Tanrı’nın kendisiyle ilişkisinin de aynen böyle olduğunun farkına vardı, bu yüzden, “Yahve Roi Çobanımdır, eksiğim olmaz” diye bildirir.

YAHVE ŞAMMA: “Rab Oradadır” (Hezekiel 48:35) – bu, Yeruşalim ve oradaki tapınağa verilen isimdir, bir zamanlar ayrılan Tanrı’nın yüceliğinin (Hezekiel 8—11) geri döndüğünü belirtir (Hezekiel 44:1-4).

YAHVE SABAOT: “Orduların Rabbi” (Yeşaya 1:24; Mezmur 46:7) – Ordular hem melekler, hem de insanların orduları anlamına gelir. O, göklerin ordularının ve Yahudi ve Yahudi olmayan uluslar, zenginler ve fakirler, efendiler ve köleler olmak üzere yeryüzünde yaşayanların ordularının Rabbi’dir. İsim, Tanrı’nın haşmeti, gücü ve otoritesini dile getirir ve O’nun yapmayı belirlediği her şeyi yapma gücüne sahip olduğunu gösterir.

EL ELYON: “En Yüce Olan” — İbranice, “yukarı çıkmak” ya da “yükselmek” sözcüklerinden kaynaklanır, bu yüzden bu söz en yüksekte olan anlamına gelir. El Elyon yüceltmeyi belirtir ve Rablik konusunda mutlak hakkı bildirir.

EL ROI: “Gören Tanrı” (Yaratılış 16:13) – Sara tarafından kovulduktan sonra çölde yalnız ve çaresiz kalan Hacer’in Tanrı’ya verdiği isimdir (Yaratılış 16:1-14). Hacer, Rab’bin Meleği’yle karşılaştığında, Tanrı’nın Kendisini Tanrı’nın insana görünmesi durumunda gördüğünü anladı. Ayrıca El Roi’un onu sıkıntısında gördüğünü de anladı ve O’nun diri olan ve her şeyi gören Tanrı olduğuna tanıklık etti.

EL- OLAM: “Sonsuzluğa dek Tanrı” (Mezmur 90:1-3) — Tanrı’nın doğasının başlangıcı ve sonu yoktur, zamanın tüm kısıtlamalarından özgürdür ve zamanın kendisinin nedenini de Kendi içinde barındırır. “Öncesizlikten sonsuzluğa dek Tanrı sensin.”

EL- GİBHOR: “Güçlü Tanrı” (Yeşaya 9:6) — Yeşaya’nın bu peygambersel kısmında İsa Mesih’i tanımlayan isimdir. Mesih, Güçlü Tanrı, güçlü ve kuvvetli bir savaşçı olarak, Tanrı’nın düşmanlarını yok edecek ve onları demir bir çomakla güdecektir.